1. PROJE YÖNETİCİSİ (PROJECT MANAGER)
2. Projenin Analiz Edilmesi (Analysis of the Project)

Öncelikle, müşteri tarafından çevirisinin yapılması istenen belge, metin türünü, karakter sayısını, eğer varsa toplam karakter sayısından düşülecek tekrarlayan rakam, harf, işaret sayısını tespit etmek ve bunların ışığında müşteriye fiyat ve teslimat zamanı teklifi vermek için proje yöneticisi tarafından analiz edilir. Uzun belgelerde karakter sayısını hesaplamak için karakter sayan programlar kullanılır. Daha sonra proje yöneticisi, çevirmenlerin doluluk-uygunluk durumları, yeterli sayıda olup olmadıkları, metin türüne yönelik olarak işi alabilecek çevirmenin mevcut olup olmaması gibi durumları değerlendirerek müşteriyle iletişime geçer.

• Fiyat Teklifinin Yapılması ve Teslim Zamanı Hakkında Bilgi Verilmesi (Price Offer and Information on Delivery Time)

Yapılan analiz sonucunda tespit edilen fiyat ve işin müşteriye teslim edileceği zaman hakkında işin aciliyetine ve müşteri tarafından tercih edilen iletişim kanallarına göre mail yoluyla veya telefonla bilgi verilir.

Müşterinin sürekli müşteri olup olmaması durumuna göre veya yeni müşteri kazanmak, yeni kazanılan müşterilerin bizimle çalışmasına devam etmeyi sağlamak amacıyla yapılabilecek makul derecedeki indirimler önceden hesaplanarak bu hesaba göre fiyat üzerinde pazarlık yapılır.

Bazı müşteriler uzun işler için makul olmayacak derecede kısa süre talep etmektedir. Proje yöneticisi bu tür durumlarda işin alınıp da zamanında bitirilememe riskini iyi hesaplamalıdır. Uzun işlerin makul olmayacak derecede kısa sürede yapılması, çeviri kalitesini olumsuz yönde etkileyerek müşteri üzerinde kötü bir izlenim bırakılmasına sebep olabilir. Ancak piyasada bazı müşterilerin işlerinin bu şekilde çok kısa zaman dilimlerinde yapılması kaçınılmazdır. Bu durumda proje yöneticisinin hâlihazırda elinde iş olmayan çevirmen olup olmadığını ve söz konusu çevirmenin bu işi zamanında teslim edip edemeyeceğini hızlıca tespit edebilmesi büyük önem arz eder.

• Müşteri Tarafından Onay Verilmesi (Confirmation by the Customer)

Çeviri sürecinin başlayabilmesi için müşteriden onay almak şarttır. Müşteri tarafından onaylanmayan bir çeviriye başlanması riskli bir durumdur, çünkü onay gelmemesi halinde yapılanlar boşa gider. Müşteri onayı fiyat ve zaman üzerinde anlaştıktan sonra hiç vakit kaybetmeden verebilir. Diğer durumlarda ise onay süreci için müşteriye yeterince süre vermek esastır ancak işlerin planlanabilmesi ve ret durumda sıradaki diğer işlere devam edilebilmesi açısından (çevirmen sayısı kısıtlı ise) bu sürecin çok uzatılmaması gerekmekte olup müşteriden makul ve mantıklı bir süre içerisinde dönüş yapması uygun bir dille talep edilmelidir. Onay bakımından aciliyeti olan işlerde mail yerine telefonla iletişime geçilebilir.

• Sürecin Başlatılması (Initiation of the Process)

Müşteriden onay alınmasının ardından, varsa, yukarıda sayılan süreçlerde müşteri tarafından belirtilen ilave talepleri de göz önüne alarak çeviri süreci, proje yöneticisi tarafından başlatılır.

2) PROJE KOORDİNATÖRÜ (PROJECT COORDINATOR)

• Müşteri Tercihleri Doğrultusunda Uzman Çevirmen ve Editing Ekibinin Belirlenmesi (Designation of the Specialized Translation and Editing Team Based on the Preferences of the Customer)

Proje yöneticisinden sürecin başlaması yönünde talimatın alınmasının ardından metnin türü, uzunluğu, zorluk seviyesi ve müşterinin tercihleri doğrultusunda proje koordinatörü işi yerine getirmek üzere bir Uzman Çevirmen ve Editing Ekibi belirler. Örneğin müşteri mühendislik alanında bir çeviri talep ediyor ve bu çevirinin söz konusu alanda en az 10 yıl deneyimi bulunan bir çevirmen veya bir mühendislik geçmişi olan bir çevirmen tarafından yapılmasını istiyorsa proje koordinatörü seçeceği ekibi en başta bu tercihleri göz önüne alarak belirlemelidir.

• Talep Doğrultusunda Son Okuma/Yerelleştirme Ekibinin Seçilmesi (Selection of the Proofreading/Localization Team Upon Request)

Son Okuma (Proofreading) ve Yerelleştirme (Localization) gibi hizmetler çoğu zaman standart çeviri paketine dâhil olmayıp, talep üzerine yapılan işlerdir. Bunun nedeni ise bu işlemlerin başlı başına bir iş olması ve çaba gerektirmesidir. Proje koordinatörü talep edilmesi halinde yine metin türüne, işin zorluğuna, uzunluğuna ve müşteri tercihlerine göre söz konusu işlemler için ekip seçer.

3) UZMAN ÇEVİRMEN EKİBİ (SPECIALIZED TRANSLATION TEAM)

• Terminoloji Listesinin Hazırlanması (Preparation of the Terminology List)

Çevirisi yapılacak kaynak metindeki terimlerin hedef dildeki karşılıklarının dikkatli, özenli ve doğru olacak şekilde seçilerek bir liste haline getirilmesidir. Bu aşamada konu ile ilgili kapsamlı bir araştırma yapmak son derece önemlidir. Böylece, özellikle yeterince deneyimi olmayan çevirmenler, terim veya kullanım hatası yapma ihtimallerini en aza indireceklerdir. Bunun yanında çevirmenin hedef dilde karşılığı olmayan bir sözcüğü veya söz kalıbını çevirebilmek için yeni sözcükler veya söz kalıpları türetmesi gerekebilir. Örneğin müşterimiz daha önce üzerinde tez yazılmamış bir konu hakkında tez hazırlayıp çevirisini yaptırmak isteyen bir akademisyen olabilir. Bu durumda akademisyenin tezindeki bazı sözcükler veya söz kalıpları, literatüre kazandırılan yeni kavramlar olacaktır ve çevirileri söz konusu akademisyen ile koordinasyon halinde özenli ve doğru bir şekilde yapılmalıdır.

• Terminoloji Listesinin Müşteri Tarafından Onaylanması (Terminological Confirmation by the Customer)

Terminoloji listesinin hazırlanması tamamlandıktan sonra müşteriye iletilir ve gerekli değerlendirmeleri yaparak dönüt vermesi talep edilir. Müşterinin verdiği düzeltme tavsiyeleri, sözcük ekleme veya çıkarma talepleri gibi dönütler çevirmen ekibi tarafından tekrar değerlendirilerek, bu şekilde değişiklik yapılması mümkün ise yapılır, mümkün değil ise müşteri ile tekrar iletişime geçilerek farklı seçenekler birlikte değerlendirilir. Bu süreç özellikle yukarıda örneği verilen durum gibi hallerde büyük önem kazanmaktadır. Müşterinin hedef dil hakkında bilgisinin olmaması ise süreci ayrıca zorlaştıran bir etmen olup, böyle bir durumda çevirmen ekibine daha büyük bir sorumluluk düşmektedir.

• EN 17100:2015 Standardı Uyarınca Çeviri Sürecinin Tamamlanması (Completion of the Translation Process Complying with the Requirements of EN 17100:2015)

EN 17100:2015 Standardı, temel süreç yönetimi, asgari nitelik gereksinimleri, kaynak erişebilirliği ve yönetimi ve çeviri hizmeti sağlayacılarının kaliteli bir çeviri sunabilmesi amacıyla gereken diğer faaliyetler hakkındaki gereklilikleri içeren bir standarttır. Kaynaklar, işin ifasından önceki süreç ve faaliyetler, işin ifa süreci ve işin ifası sonrasındaki süreç olmak üzere dört aşamadan oluşur.  Çeviri söz konusu standarda göre tamamlanır.

4) UZMAN DÜZELTME EKİBİ (EXPERT EDITING TEAM)

• Metnin, İçerik ve Bağlam Yönünden Yeniden İncelenmesi (Review of the Text in Terms of Content and Context)

Bu aşamada çeviri metninin bağlam yönünden kaynak metinle aynı anlamı verip vermediğinin kontrolü yapılır. Bu kontrolün çeviriyi yapan ekipten veya kişiden başka ayrıca bir ekip veya kişi tarafından yapılması, yanlış anlaşılma sebebiyle bağlamdan kopuk şekilde yapılan çevirileri, anlamın tam verilemediği yerleri ve benzer hataları tespit etmekte son derece etkili olmaktadır. Ayrıca çeviri metninin, içerik yönünden de kaynak metinle aynı olması gerekir. Çevrilmemiş ya da eksik çevrilmiş kısımların olup olmadığı ve çeviri belgesinin şeklinin kaynak belge ile aynı olup olmadığının kontrolü de bu aşamada yapılır.

• Terminolojinin Doğrulanması (Terminological Verification)

Çevirmen tarafından kullanılan terminolojinin, yine aynı konuda uzman olan bir editing ekibi tarafından kontrol edilmesi gereklidir. Metin içi terminolojik hatalar ve tutarsızlıklar bu aşamada kontrol edilerek metnin türü ve müşteri tercihlerine yönelik düzeltme tavsiyeleri hazırlanır

• Yazım Denetiminin Yapılması (Spellcheck)

Yazım ve imla denetiminin de gerçekleştirilmesinin ardından gereken düzenlemeler yapılarak, yukarıdaki aşamalarda tespit edilen hatalarla ilgili hazırlanan düzeltmeler ve düzeltme tavsiyeleri çevirmene sunulur.

Editing işleminin amacı, içerik, bağlam, terminoloji yönünden gerekli kontrolleri sağlayarak, varsa, çevirmenin gözünden kaçan hataları düzeltmek, eksiklikleri iyileştirmek, yapılan yanlışları gidermek ve nihayetinde çevirinin kalitesini üst seviyelere taşımaktır.

5) UZMAN SON OKUMA/YERELLEŞTİRME EKİBİ (EXPERT PROOFREADING/LOCALZATION TEAM)

•  Ana Dili Hedef Dil Olan Uzmanın Çevirinin Son Okuma İşlemini Gerçekleştirmesi (Proofreading by a Native Speaker)

Çeviri metninin açıklık, duruluk, anlaşılırlık, akıcılık ve tutarlılık gibi yönlerden incelemesinin, hedef dili ana dil olarak kullanan bir uzman tarafından gerçekleştirilmesi çevirinin kalitesi açısından büyük önem taşımaktadır. Çeviri metninin yukarıdaki açılardan değerlendirilmesi en sağlıklı ve en kapsamlı şekilde ancak bir ana dil kullanıcısı tarafından yapılabilir.

• Hedef Dilde Sahih Bir Metin Elde Etmek Amacıyla Çeviri Sürecine Ait İzlerin Yok Edilmesi (Elimination of Any Traces of the Translation Process for an Authentic Text in the Target Language)

Çeviri metninin çeviri kokmasını önlemek amacıyla gerçekleştirilen bu aşamada metin, ana dil kullanıcısı bir uzman tarafından incelenerek gerekli düzeltmeler yapılıp, okuyucuda çeviri bir metin gibi değil de sanki ana dilde yazılmış bir metin hissi uyandırması sağlanarak okuma keyfi ve deneyimi arttırılır.

• Hedef Dille Uyumluluğu Arttırmak Amacıyla Biçemin Hedef Dile Uyarlanması (Adaptation of the Style to Better Fit the Target Language)

Biçem, dile özgü olarak kullanılan kelime seçimleri, cümle yapıları ve deyiş biçimleridir. Dillerin aynı cümleyi ifade etme şekilleri farklılık gösterir. Çevirmenlerin sık yaptığı hatalardan biri çeviriyi ana dilinin mantığında düşünerek yapmasıdır, bu da hedef dildeki okuyucu kitlesinin çeviri metnini zor anlamasına, farklı anlamasına ve hatta hiç anlamamasına dahi neden olarak çeviri kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bu aşamada söz konusu olumsuzlukların çeviri metninin biçemini hedef dile adapte ederek, okuyucu deneyiminin arttırılması hedeflenmektedir.

6) UZMAN MASAÜSTÜ YAYINCILIK EKİBİ (EXPERT DTP (DESKTOP PUBLİSHİNG) TEAM)

• Tamamlanmış Çevirinin Görsel Bakımdan İncelenmesi (Visual Review of the Completed Translated Text)

Çeviri belgesinin, cümle dizilimleri, maddeler, boşluklar, yazı tarzı, büyüklüğü, tablolar gibi görsel yönlerden de kaynak belge ile aynı olması büyük önem taşımaktadır. Kalite, müşteri memnuniyeti ve temiz bir iş çıkarmış olmak bakımından yukarıda sayılan etmenlerden daha önemsiz gibi görünse de bu aşamanın atlanması memnuniyetsizliklere ve olumsuz geri dönüşlere sebep olmaktadır.

• Dizgicilik ve Sayfa Düzeni İşleri (Typesetting and Layout Work)

Dizgicilik, çeviri belgesini masaüstü yayıncılık ile kâğıt üzerine aktarılmasında okuma deneyiminin arttırmak amacıyla yapılan kenar boşluklarının genişliği, kesme işaretlerinin sıklığı, aynı satırda aynı kelime tekrarlarının olmaması, cümleyi satıra sığdırma gibi işlemleri gerçekleştirmeye verilen addır. Bu aşamada belgenin estetik görünümünü, aslına sadık kalarak, iyileştirmek esastır.

• Talep Edilen Yayım Gereksinimlerine Uygun Olarak Tasarımın Tamamlanması (Completion of the Design in Accordance with the Requested Publication Requirements)

Müşteri tarafından talep edilen dijital formata (pdf, word, excel vb.) ve/veya metnin basılı hâlinin nasıl olacağı konusundaki müşteri talimatlarına uyarak tasarımın tamamlanması aşamasıdır.