Oxford Üniversitesi cinsiyetçi zamir kullanımını kaldırdı!

Cinsiyetçilik kavramı, geçmişten günümüze süregelen bir etkiyle hakimiyetini halen sürdürmektedir. Erkeğin egemen (ataerkil) olduğu bir toplumda bizler de bilinçli veya bilinçsiz birtakım dile yerleşik kalıplar kullanmaktayız. Özellikle atasözleri ve deyimlerde ( adam olmak, adam gibi iş yapmak vs.) kullanabiliriz.  Her ne kadar bilinçaltımıza yerleşmiş bu tür kullanımlardan uzak durmaya çalışsak da bizler de kimi zaman bu ayrımcılığa istemeden de olsa destek vermekteyiz.

Türkçede böyle bir ayrım olmamasına rağmen, Latin kökenli dillerde ve küreselleşen dünyanın küresel dili İngilizcede “he (erkek) ve she (kadın)” kullanımı cinsiyetçi bir yaklaşım sergilemekte. İşte bu noktada cinsiyet ayrımcılığının etkilerini azaltmak ve hatta yok etmek adına bazı üniversiteler bu konuda çeşitli alternatifler ürettiler. Bunlardan en son olarak haberdar olduğumuz Oxford Üniversitesi de, Tennessee ve Cambridge Üniversitelerinin daha önceden uygulamaya başladığı “cinsiyetçiliğe karşı cinsiyetsiz zamir” uygulamasını nihayet başlatmış oldu. Söz konusu cinsiyeti olmayan zamir “xe”, okunuşu ile “ze” olarak belirlendi. Üniversite öğrencileri yeni zamir kullanımını daha geniş kitleye hitap eden yerlerde (konferans, seminer, panel) yaygın olarak kullanacaklar. Bu uygulama ile, cinsiyet ayrımcılığının dildeki etkisinin önüne geçilmesi hedefleniyor.