Güzel ülkemiz Türkiye, jeolojik konumu nedeniyle aktif fay hatları üzerinde yer aldığından deprem riski yüksek bir bölgedir ve bu yüzden tarih boyunca can ve mal kayıplarına yol açan büyük afetlere sahne olmuştur. Konumumuzu değiştirmek mümkün olmasa da süreci ve dolayısı ile sonucu değiştirmek mümkündür. Deprem bilinci ve hazırlığı konusundaki farkındalığımızı arttırmak bunun ilk adımıdır. Bu bağlamda, her yıl 1-7 Mart tarihleri arası “Deprem Haftası” olarak anılmakta ve toplumun deprem konusunda bilinçlendirilmesi, eğitilmesi ve gerekli önlemlerin alınması hedeflenmektedir.
Çevirmenlerin Deprem Hazırlığı ve Müdahalesindeki Rolü
Doğal afetler sırasında etkili iletişim, arama kurtarma çalışmalarının başarısı ve afet mağdurlarının ihtiyaçlarının karşılanması için kritik öneme sahiptir. Çevirmenler, bu süreçte dil engellerini aşarak uluslararası ekipler ile yerel yetkililer ve halk arasında köprü görevi görürler. Çevirmenlerin deprem hazırlığı ve müdahalesindeki katkıları şu şekildedir:
- Eğitim Materyallerinin Çevirisi ve Yaygınlaştırılması: Deprem öncesi alınacak önlemler ve deprem anında yapılması gerekenler konusunda hazırlanan global eğitim materyallerinin Türkçemize çevrilmesi, bu eğitim içeriklerinin geniş kesimlerine ulaşılmasını sağlar. Ayrıca ülkemizde yaşayan yabancı uyruklu bireyler için materyallerin konuşuru oldukları dillere çevrilmesi, bu bilgilere erişmelerini, onların da afetlere karşı hazırlıklı olmalarını destekler.
- Afette Rehber Çevirmenlik Derneği: ARÇ, 1999 Marmara depremi sırasında ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda oluşturulmuş ve o zamandan beri afet durumlarında aktif rol almaktadır. Deprem sonrasında ülkemize gelen yabancı arama kurtarma ekipleri ve yardım kuruluşları ile yerel yetkililer arasında etkili iletişim kurulması hayati öneme sahiptir. Afette Rehber Çevirmenlik (ARÇ) organizasyonu, bu ihtiyacı karşılamak üzere kurulmuş olup, gönüllü çevirmenler aracılığıyla dil desteği sağlamaktadır. Sayın Turgay Kurultay’ın sözleriyle “ARÇ Ağı, afet hazırlığında ve müdahalesinde yer almak isteyen kişilere (çevirmen formasyonu olsun olmasın, yabancı diliyle akıcı iletişim kurabilecek herkese) açıktır. “
- Psikososyal Destek Hizmetlerinde Çeviri: Deprem gibi travmatik olaylar sonrasında, mağdurların psikososyal destek alması önemlidir. Bu süreçte, dil engeli olan bireylerin ihtiyaçlarının karşılanması için çevirmenler devreye girer. Psikososyal destek hizmetlerinde çevirmenlerin rolü, mağdurların duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarının doğru bir şekilde anlaşılması ve karşılanmasına yardımcı olur.
- Global İletişimin Sağlanması ve Bilgi Paylaşımı: Deprem sonrasında uluslararası medya ve kuruluşlarla iletişim kurulması, doğru bilgilerin aktarılması ve yardım süreçlerinin koordine edilmesi için çevirmenlere ihtiyaç duyulur. Türkçe hazırlanan raporlar, basın bültenleri ve diğer dokümanların yabancı dillere çevrilmesi, ülkemizin ihtiyaçlarının dünya çapında duyurulmasına katkı sağlar.
- Organizasyonlara Destek: Çevirmenler, ARÇ gibi organizasyonlara katılarak veya destek vererek afet durumlarında dil hizmetlerinin koordinasyonuna katkıda bulunabilirler. Bu tür organizasyonlar, afet öncesi eğitimler düzenleyerek çevirmenlerin afet durumlarına hazırlıklı olmalarını sağlar ve ihtiyaç anında hızlı ve etkili bir şekilde görevlendirilmelerini mümkün kılar.
Afet durumlarında, enkaz altındaki bireylerin kurtarılması için kullanılan “Sesimi duyan var mı?” ifadesi, arama kurtarma çalışmalarının kritik bir parçasıdır. Bu ifadenin farklı dillere çevrilmesi, uluslararası ekiplerin koordinasyonunu kolaylaştırır ve kurtarma çalışmalarının etkinliğini artırır. Dijital Tercüme olarak, bu evrensel arama kurtarma cümlesinin birçok dildeki çevirisini içeren bir proje hazırladık. Bu sayede, farklı dillerde iletişim kuran arama kurtarma ekiplerinin ve afet mağdurlarının daha hızlı ve etkili bir şekilde iletişim kurmalarına katkı sağlamayı amaçladık.
Özetle deprem gibi doğal afetler, toplumların hazırlıklı olmasını ve etkili bir şekilde müdahale edebilmesini gerektirir. Çevirmenler, dil engellerini ortadan kaldırarak bu süreçte hayati bir rol oynarlar. Eğitim materyallerinin çevirisi, afet anında rehberlik, psikososyal destek, global iletişimin sağlanması ve rehber çevirmenlik organizasyonlarına destek gibi alanlarda çevirmenlerin katkıları, afet yönetiminin başarısını doğrudan etkiler. Deprem Haftası vesilesiyle, çevirmenlerin bu önemli rollerinin farkına varılması ve desteklenmesi, toplumun genel afet hazırlığı ve müdahale kapasitesini güçlendirecektir.
