Her gün aynı kıyafeti giyseydik, aynı yemeği yeseydik, aynı kişilerle aynı konularda sohbet etseydik muhakkak sıkılırdık. Doğamız gereğince yenilik peşinde koşmayı seviyoruz. Fakat iş kendimizi ifade etmeye geldiğinde heybemizde olanı kaderimiz belliyoruz. Oysa yeni kelimeler öğrenmek bizi zenginleştiriyor, renkli kılıyor, ışıldatıyor.

Bu küçük yazımızda sürekli kullandığımız tabirleri irdeleyelim ve yerine karşılıklar bulalım istedik:

Noktasında: Türk Dil Kurumu sözlüğünde bu kelimenin bir karşılığı yok. In point of fact/ aslına bakarsınız’ın kötü bir etimolojik çözümlemesi mi diye sıkça düşünsem de “hakkında, konusunda” seçenekleri tercih edilebilir.

Tabii ki de: Bağlaç olan ki ve de’nin kurallı biçimde ayrılmadığı versiyonları göz kanattığı için doğru yazılmasına şükretmeliyiz, biliyorum ama karşımızdakinin söylediğini coşkulu bir şekilde onamak istiyorsak “işte bu” veya daha sakince onaylamak istiyorsak “mutlaka, dediğin gibi” seçeneklerine yönelmek gerek.

“Tabikide, tabi kide, tabiiki de, tabiki de, tabii kide” kullanımları ise ışık hızıyla oradan uzaklaşmak için size uyarı niteliğinde!

Aynen: Öncelikle “aynen” zarftır. “Olduğu gibi, hiçbir değişiklik olmadan, aynıyla” anlamlarını taşır. “Ben Türkçe bilmiyorum” diyen bir insana “aynen” kelimesini öğretmeniz günümüz Türkiyesinde 3 gün boyunca hayatta kalması için yeterli olan donanımı sağlar. Bulaşıcıdır, hızla yayılır, zehirler.

Bilgi:İstatistiklere göre içinde ‘aynen’ kelimesinin geçtiği tweetler (retweetlerle beraber) 330 bin! Aynen kullanımından daha korkuncu olan aynen kısaltması “aynn” kullanımı ise 213 bin!

Adına: Toplantılarda sıklıkla duyduğumuz ve her söylenişinde “Gölgelerin gücü adına!” cümlesini aklımıza getiren bu kelimenin yerine pekâlâ “hesabına, namına veya yerine” sözcükleri kullanılabilir.

Açık ve net: Anladığını ve kabul ettiğini belirtmek için kullanılan bu söz diziminin Türkçemizdeki yeri tartışılır.

Direkt: İngilizce “direct” kelimesinin ilginç bir uyarlaması olan bu kelime de direk şeklindeki yanlış yazımıyla meşhurdur. Doğrudan kelimesi risksiz, yalın ve öz Türkçe kullanımıyla direkt için iyi bir alternatiftir.

“Atıyorum, sıkıntı yok, dev, aşırı, yani, bir tık, sanırsam, hadi be,” kullanımlarının dilde yarattığı gerileme için de aynı gerekçeleri gösterebiliriz.

Doğru kullanımları yaygınlaştırmak, dilimize sahip çıkmak ve Türkçemizin renklerini vurgulamak amacıyla yaptığımız bu çalışmayı okuduğunuz için teşekkür ederiz.