Dil, insanlığın yüzyıllar boyunca geliştirdiği en karmaşık iletişim araçlarından birisidir. Dilbilgisi, sözdizimi ve sözlük gibi dilsel özelliklerin yanı sıra, her dilin kendine özgü kültürel özellikleri vardır. Dil uzmanları olmadan, gerçek kültürlerarası iletişimi neredeyse imkansız kılan gerçek kültürel özelliklere sahiptir. Dil ve çevirmenler hakkında çok ilginç veriler vardır; bu sebeple yazımızı okuyan herkese ışık tutabileceğini düşündüğümüz bazı gerçeklere yer vermek istedik. Keyifli okumalar!
- DÜNYANIN EN FAZLA DİL BİLEN İNSANI
Britanya Kolombiyası, White Rock’ta yaşayan Alexander Arguelles isimli Kanadalı bir dilbilimci, Guinness Dünya Rekoruna (1985 yılında) adını en çok dil konuşan kişi olma özelliğiyle yazdırmıştır. Guinness ekibi ise Alexander Arguelles’in yaklaşık 43 dilde bir çalışma anlayışı olduğunu doğrulamıştır. Alexander, görüşmelerinden birinde:
“Şu anda, yaklaşık üç düzine dilde kitap okuyabilir ve çoğunu akıcı bir şekilde konuşabilirim, ayrıca daha fazlasına çalıştım ve çalışmaya devam ediyorum.” demiştir.
2 – EN KOMPLEKS (KARIŞIK) 4 DİL
Şu anda, dünyada 7000’den fazla dil varlığını sürdürmekte, ancak dünya nüfusunun çoğunluğu sadece 23 dil konuşmaktadır. Anadiliniz ile başka bir dil grubu arasındaki ilişkiye bağlı olarak, bazı dilleri öğrenmek daha zor olabilir. Bu nedenle, hangi dilin dünyadaki en karmaşık dil olduğunu belirlemek hayli zor. Şayet İngilizceyi baz alırsak, Yabancı Hizmet Enstitüsüne (FSI) göre İngilizce konuşanlar için öğrenilmesi en zor diller aşağıdaki gibidir:
ARAPÇA
ÇİNCE
JAPONCA
KORECE
Türkçe de sondan eklemeli dil olması özelliğiyle 5. sırada yerini alabilir. Ne dersiniz?
3 – ESERLERİNİN EN ÇOK ÇEVİRİSİ YAPILMIŞ 3 YAZAR
UNESCO’nun oluşturduğu “Index Translationum” adlı çevrimiçi veri tabanı sayesinde, tüm dünyaya tercüme edilmiş kitapların listesine kolaylıkla ulaşılabilmektedir. İlgili verilere göre, en çok çevrilen yazarlar aşağıdaki gibidir:
* Agatha Christie – 7236
* Jules Verne – 4751
* William Shakespeare – 4296
4- EN ÇOK TERCÜME EDİLEN BELGE
Tarihte en çok çevirisi yapılmış eser, bildiğimiz üzere 2932 dile çevrilmiş olan İncil’dir.
Edebi eserden ziyade bir evrak/belge olarak baktığımızda, en çok çevirisi yapılmış olan belge Birleşmiş Milletler tarafından 1948 yılında geliştirilen altı sayfalık bir İnsan Hakları Bildirgesidir. 2009 yılından itibaren Abkhaz’dan Zulu’ya 370 dile ve lehçeye çevirisi yapılmıştır.
5. EN UZUN TEK KELİMELİ CÜMLE
“Buffalo buffalo Buffalo buffalo buffalo buffalo Buffalo buffalo.” New York Eyalet Üniversitesi dilbilim profesörü William Rappaport’a göre, bir cümlede üst üste 8 defa kullanılan “buffalo” kelimesi, gramatik açıdan doğru ve geçerli bir cümledir (şaka değil). Büyük “B” harfiyle başlayan “Buffalo” kelimesi, New York eyaletinin batısında bulunan “Buffalo” şehrine atıfta bulunurken; küçük “b” harfiyle başlayan “buffalo” kelimesi ise hem isim olan “bizon”, hem de fiil olan “gözünü korkutmak” anlamına gelebiliyor.
Cümlenin tanımlayıcı cümle olma özelliği sebebiyle, cümlede ne virgül ne de “Buffalo buffalo, which Buffalo buffalo buffalo, buffalo Buffalo buffalo.” cümlesinde olduğu gibi “which” kullanılmış. Bu cümle aynı zamanda kısaltılmış ilgi cümleciği olduğu için, cümlenin ikinci ve üçüncü kelimeleri arasında bir sözcük de bulunmamakta. Orijinal kelime dizilişini aynı tutarak, cümlenin genişletilmiş formu şu şekildedir: “Buffalo bison, that other Buffalo bison bully, also bully Buffalo bison.”
6- ÇEVRİMİÇİ KULLANILAN EN POPÜLER 10 DİL
İnternette yer alan tüm içeriğin yaklaşık %52’sinin İngilizce dilinde üretilmesi sebebiyle İngilizce, internetteki açık ara en popüler dildir. Aşağıda yer alan bilgiler, yurt dışı pazarına açılmak isteyen çevrimiçi işletmeler için oldukça değerlidir. Müşteri portföyünüzü genişletmek istiyorsanız, çevrimiçi mağazanızı, işletme web sitenizi, mobil uygulamanızı, pazarlama içeriğinizi ve diğer işletme belgelerinizi şu dillere çevirmeyi düşünebilirsiniz:
Sitede istatistikleri al (yazı kaynak sitesi)
Hesaplamalar, bazı dillerde mevcut olan içerik miktarına dayalı olarak durum biraz farklıdır. İnternetteki en popüler 10 dil (Mart 2017’den itibaren) ve bu dilleri kullanan en fazla web sitesi aşağıdaki gibidir:
Sitede istatistikleri al (yazı kaynak sitesi)
7- EN POPÜLER DİL ÇİFTLERİ
Yerel pazar artık istikrarlı bir büyüme sağlayamadığında, şirketler dış pazarları hedefliyor. Pazarlama istatistiklerine göre, kişilerin kendi dillerinde bilgilerinin mevcut olması durumunda, ürün ve hizmet satın alma eğilimindeler. Bu nedenle, dil, çeviri ve yerelleştirme hizmetleri küreselleşmenize yardımcı olacak temel taşlardır. Lider şirketlere ayak uydurmak için, işinizi en yüksek potansiyele sahip birkaç dile çevirmenizi tavsiye ederiz. Common Sense Advisory tarafından sağlanan verilere göre, çeviri ve yerelleştirme pazarında en fazla talep gören 10 dil çifti aşağıdaki gibidir:
İngilizce <> İspanyolca
İngilizce <> Çince
İngilizce <> Fransızca
İngilizce <> Almanca
İngilizce <> Rusça
İngilizce <> Portekizce
İngilizce <> Japonca
İngilizce <> Arapça
İngilizce <> İtalyanca
8 – BİR ŞARKICI TARAFINDAN ÇOK FAZLA DİLDE SESLENDİRİLEN ŞARKI
Bir şarkının 125 dile çevrilebileceğine inanmak oldukça güç olsa da “Golden Dreams of Gandhiji” adlı parçasını 125 farklı dilde kaydeden Hint asıllı sanatçı Ghazal Srinivas olarak bilinen Dr. Kesiraju Srinivas, 2 Aralık 2009 tarihinde “The Path of Mahatma Gandhi” isimli eseri, çift CD albümü olarak yayımladı. Amharca, Bengalce, Hırvatça, Danca, Esperanto, Fiji, Yunanca, İbranice, İtalyanca, Japonca, Keşmirce, Lengmai, Malayca, Nepalce, Oromo, Lehçe, Rusça, Sanskritçe, Tagalogca, Özbekçe, Vietnamca, Wolof dili ve Zuluca bu diller arasında yer almaktadır.