Aklımız hep yapmamız gereken işlerle meşguldur. Oturup bir çırpıda yapabileceğimiz görevlerimizde bile ertelemeye gidebiliriz. Bazen kendimizi sorumsuzlukla veya üşengeçlikle bile suçlarız, fakat durumu değiştirmez. “Yapılacak iş, verilen süre kadar uzar.”  diyen Parkinson Kanunun kölesiyizdir belki de!

Psikolojide ertelemenin sebepleri nasıl açıklanıyor? Hep birlikte göz atalım. 

Psikolojide, hayatında ertelemelere çokça izin veren kişilerde zaman duygusunun fazla gelişmediği düşünülür. Bu sorunu yaşayan kişiler yapmaları gereken işi kısa sürede tamamlayabileceklerini düşündükleri için yapmaları gereken işi sürekli ertelerler. Oysa gerçekleştirmek istedikleri işleri düşündükleri gibi kısa sürede tamamlayamazlar. Bu durum bazı kişiler için geçerlidir. Daha fazla kişide geçerli olan durum ise erteledikleri işi zorluluk ile bağdaştırmalarından kaynaklıdır. Örneğin, bazı insanlar yapması gerektiği iş sıkıcı veya zor olduğu için onu sürekli ertelemeye meyillidir.

Peki, işlerinizin ertelediğinizde ne gibi sonuçlar ortaya çıkar?  

Öncellikle ertelediklerinizi kısa sürede tamamlamanız gerektiği ve o işe vermeniz gereken süreyi vermediğiniz için işin kalitesi düşecektir. Farz edelim ki o işe gereken zamanı yaratmaya çalışıyorsunuz, gecelerinizi gündüzünüze katmaya çalışıyorsunuz fakat bu durumda uykusuz olduğunuz için işin verimliliği azalacaktır. Bunun sonucunda daha fazla stres yaşamanız kaçınılmaz olacaktır. Ortaya çıkan suçluluk hissiyle birlikte, artık ‘Keşke daha erken başlasaydım’ diye söylenmeye başlayacaksınız.

Bu duyguları yaşamayı istemediğinizi biliyoruz. O halde ertelenmenin üstesinden nasıl gelinir?

1) Baskıdan kurtulun

Ertelediğiniz işleri genellikle sıkıcı veya zor bulduğunuz için ertelemeye devam edersiniz. Unutmayın ki yapmanız gereken işi ne kadar çok ertelerseniz o kadar çok yükünüz artacaktır. Sürekli bu yükü taşımaktansa ilk fırsatta işinizi tamamlayın, bakın nasıl hemen rahatlayacaksınız.

2) Sonuçlara odaklanın

Yapmanız gereken görevleri neden yaptığınıza odaklanmayı deneyin: Bu işi tamamladıktan sonra size ne gibi bir fayda sağlayacak? Örneğin sürekli ertelediğiniz bir spor egzersizi var ise, çalışmanın sonunda egzersizsin sağlayacağı pozitif enerjiye odaklanın ve bunun sonucunda öz güvenizin artmasını sağlayacak bir çalışma olarak değerlendirin.

3) Takviminizi kullanın

Aklınızdaki işi takviminize yerleştirin. İşi tamamladıktan sonra üstüne bir çizgi atın. Böylelikle hem daha programlı bir çalışma sergileyeceksiniz hem de daha sistematik ilerleyeceksiniz.

4) Gerçekçi olun

Gerçekleştirmek istediğiniz görevin ne kadar sürebileceğini iyi ölçün. Düşündüğünüzden daha uzun bir süre planlayın, böylelikle işinizi garanti altına almış olursunuz. Kendi çalışma yönteminize göre planınızı oluşturun. Örneğin sabahları kalkmakta zorluk çekiyorsanız ve verimli çalışamıyorsanız o zaman sabah vaktinde çalışma saati ayarlamak pek mantıklı olmayacaktır.

5) Bölerek çalışın

Yapmanız gereken bir görev çok uzun soluklu ve çok zorlayıcı ise işi küçük bölümlere ayırın. Parça parça ilerleyin ve giderek parçaları birleştirerek bir bütün oluşturun. Böylelikle daha verimli bir çalışma yapmış olmakla birlikte çok yorulmadan bir süreç geçireceksiniz.

6) Mazeretlere yer yok

“Havamda değilsem çalışamıyorum.”
“Zamanım olduğumda başlayacağım.”
“Baskı altında daha verimli çalışabiliyorum.”

Bu mazeretler size de tanıdık geldi mi?
Kendinize karşı dürüst olun. Elbette, “havasında olmak” güzel olabilir, ancak bunun olmasını beklemek projenize asla başlayamayacağınız anlamına gelebilir.

7) Bir ortak edinin

Gerçekleştirmek istediğiniz her çalışma için bir bitiş tarihi belirleyin. Gerçekten belirlediğiniz tarihe kadar hedeflediğiniz çalışmaya hakkında birisiyle konuşun. Belirli aralıklarda ve düzenli olarak edindiğiniz ortak ile gerçekleştirdiğiniz çalışmaları ve planlamalarınızı konuşun. Hem büyük bir motivasyon kaynağı sunmakta hem de işleri daha büyük bir sorumluluk ile ele almanızı sağlamaktadır.

8) Ortamınızı en uygun hale getirin

Ortamınız, verimliliğinizi artırabilir veya azaltabilir. E-postanızdan veya sosyal medya hesaplarınızdan gelen mesajlar dikkatinizi dağıtıp ve verimliliğinizi azaltabilir. Çalışmayı planladığınız o süre içerisinde dikkatinizi dağıtacak tüm unsurları bir süreliğine yok edin. Örneğin telefonunuzu kapatın ve sadece işinize odaklanın.

9) Kendinizi ödüllendirin

Hedeflediğiniz çalışmaları gerçekleştirdikten sonra kendinizi ödüllendirin. Böylelikle motivasyonunuz ve kendinize olan inancınız artacaktır.

10) Geçmişe takılı kalmayın

“Keşke daha önce başlasaydım?”
“Keşke geçen hafta arkadaşlarımla çıkmasaydım.”

“Keşke”lere takılmayın ve önünüze bakın. Geçmişte ertelediğiniz işleri bir tecrübe olarak algılayın ve onlardan ders çıkartın. Böylelikle geçmişte yaşadığınız erteleme sonucunda stres ve sıkıntılar tekrar yaşamak istemediğiniz için daha programlı bir çalışma yürüteceksinizdir.

11. Mükemmeliyetçiliği bırakın

Mükemmeliyetçi insanlar, işler mükemmel olana kadar beklerler. Çok vakit kaybederler ve böylelikle başladıkları işleri tamamlamakta zorlanırlar. 
İşlerinizi mükemmeliyetçilik ötesine taşıyın, yani hem mükemmel bir şekilde çalışın hem de işi bitirmeye hedeflenin.

Siz de bu adımları takip edin ve sürekli ertelediğiniz işten bugün kurtulun.

Header: Photo by elizabeth lies on Unsplash
Gifs: giphy.com