Filoloji, dünya üzerinde var olmuş ve varlığını sürdürmekte olan 4000’den fazla dilin yapısını, tarihsel gelişimini, kökenini ve birbirleri ile ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Betikbilim veya dilbilimi olarak da adlandırılır. Yunanca kökeni incelendiğinde kelime sevgisi anlamına gelmektedir. Filolojiyi meslek edinmiş kişilere filolog denir; tarihte ilk olarak Platon tarafından ‘insana bilgi kazandıracak ve düşüncelerini olgunlaştıracak nitelikte her bilgiyi öğrenmeye hevesli kişi’olaraj tanımlansa da Aristotales ve Sokrates tarafından kapsamı daraltılmış ve dilbilim alanında uzman kişilere verilen bir ünvan olarak süregelmiştir.
Dilbilimi kavramı, ilk olarak MÖ 5. Yüzyılda Hindistan’da Panini’nin Sanskritçe’yi incelenmesi ile başlıyor. Pānini adlı bir dilbilimciye ait. 19. yüzyılda Jakob Grimm ve Ferdinand de Saussure dilbilimin temellerini atıyorlar. Dil ile beynin arasındaki ilişkiyi inceleyen ve dilleri kategorilerine ayıran Noam Chomsky ise günümüzün en önemli dilbilimcisi kabul edilmektedir.Ülkemizde Berke Vardar bu alandaki en önemli isim sayılabilir.
Filoloji ile uğraşmak isteyenlerin öncelikle güçlü bir hafıza, üst düzeyde sözel yetenek, genel kültür birikimi sahibi, bilimsel çalışmaya ve araştırma yapmaya yatkın kişiler olmaları gerekmektedir. Ana dilin çok iyi kullanımının yanı sıra hedef dildeki mevcut yayınları, araştırmaları ve dilbilim çalışmalarını takip edebilmeli, değişik kültürlerden kişilerle iletişim halinde olmalı ve verilerin analizi aşamasında bağlantı kurma noktasında analitik düşünce yapısına sahip olmalıdır.
Filologlar uzmanı olduğu dilin ve o dilin konuşulduğu ülkelerin tarihsel gelişimini, kültürlerini, edebi eserlerini, atasözlerini, dil ailelerini, zaman içindeki değişimini incelemekle ve elde ettiği bilgiler ile dil hakkında kurallar oluşturmakla yükümlüdür.
Ülkemizde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi “Dil Bilimi “ bölümünde filoloji eğitimi verilmektedir. Bunun yanında dil ve edebiyat bölümleri mezunları da eğitimlerinin sonunda filolog ünvanı almaktadır. Lisans eğitiminde dilbilim tarihi, fonetik, sentaks, semantik, dünya dilleri, dil aileleri ve diyalektoloji gibi dersler okutulmaktadır. Lisansüstü eğitiminde ise alt dallardan birinde ( tarihsel dilbilim, karşılaştırmalı dilbilim, antropolojik dilbilim, eş zamanlı dilbilim, yapısal dilbilim, matematiksel dilbilim ) uzmanlaşma yapılabilir.